Introductie
In een vorig bericht gaf ik opmerkingen en vragen bij het dogma ‘verzoening door voldoening’. Daarin noemde ik dat geloof in dat dogma voor (de meeste) christenen iets lijkt te zijn wat je moet hebben om door God geaccepteerd te worden. Ik heb de indruk dat voor christenen (en wellicht ook voor gelovigen van andere godsdiensten) er een criterium is waaraan je als mens moet voldoen om door God geaccepteerd te worden. Voor christenen heeft dit meestal te maken met ‘verzoening door voldoening’. Er lijken per kerkstroming verschillen te zijn in waar de nadruk op gelegd wordt. Hoe dan ook, er lijkt een criterium te zijn; dat wil ik onderzoeken. Dit bericht draait dus om twee vragen:
- is er een criterium waar een mens aan moet voldoen om door God geaccepteerd te worden?
- Zo ja, wat is precies dat criterium?
Acceptatie
Met ‘geaccepteerd worden door God’ bedoel ik: dat God je goed vindt en je leven geeft. Dat God zegt: “ik ben blij dat jij er bent!” Dat God je liefheeft, je gunstig gezind is, je het goede geeft, enz. Daarbij hoort ook het geloof dat je na je dood goed terecht komt.
In dit kader noemen christenen vaak de term ‘gered worden’.* Daarmee wordt in de praktijk eigenlijk bedoeld dat je in de hemel komt nadat je gestorven bent.
Welk criterium?
Het is mij duidelijk dat er voor de meeste christenen een bepaald criterium is om geaccepteerd te worden. Meestal is dat: geloven in verzoening door voldoening. Maar er zijn ook andere criteria in gebruik in de christelijke wereld. Hierbij een aantal voorbeelden van de criteria waarmee ik zelf in aanraking gekomen ben:
- geloven in verzoening door voldoening
- geloven dat je zonden vergeven zijn
- Jezus accepteren (wat houdt dat eigenlijk precies in?)
- het uitspreken van het zgn. zondaarsgebed (waar op zich weer verschillende varianten van zijn)
- je erg inzetten voor de kerk
Het is onduidelijk wat het criterium waaraan je moet voldoen om door God geaccepteerd te worden precies is. Verschillende mensen geloven verschillende dingen; maar wat vindt God? Dat dit onduidelijk is blijkt uit alle vragen die erover gesteld worden in de chr. wereld. Zie bijv. de vragen erover in de rubriek ‘vraag het de dominee’ in het Reformatorisch Dagblad, de vragen erover in kerkbladen, de gesprekken op jeugdverenigingen en bijbelkringen, en het feit dat veel christenen niet aan het sacrament van het Heilig Avondmaal durven deelnemen omdat ze niet weten of ze voldoen. Mensen weten niet zeker of ze aan het criterium voldoen, ze twijfelen er aan of God hen accepteert of verwerpt. Ik vind dat heel verdrietig.
Ik wil specifiek wat meer aandacht besteden aan het geloofs-aspect van de criteria om de onduidelijkheid meer toe te lichten.
Wat houdt ‘geloof’ in?
Het is duidelijk dat sommige criteria inhouden dat je iets moet geloven. Wat houdt ‘geloven’ in? Hoewel sommige christenen daar misschien niet expliciet over nadenken, blijkt uit alle verwarring rond het thema dat men in de praktijk niet altijd weet wat men van zichzelf moet verwachten. Wat dit thema belangrijk maakt is dat geloof het middel is om acceptatie door God te krijgen – althans, daar is men van overtuigd. Die acceptatie is van levensbelang en daarom willen mensen zeker weten dat ze voldoen.
Wat doe je precies als je gelooft? Is dat …
- … iets als een feit voor waar aannemen? Bijvoorbeeld: “ik neem voor waar aan dat god iemand zijn verkeerde daden moet vergelden”.
- … iets begrijpen? Bijvoorbeeld: “ik vind het idee van verzoening door voldoening logisch begrijpelijk”.
- … iets intuïtief aannemelijk vinden? Bijvoorbeeld: “ik vind het intuïtief aannemelijk dat god iemand zijn verkeerde daden moet vergelden”.
Is één van bovenstaande dingen voldoende? Is het voldoende als je iets als feit voor waar aanneemt zonder dat je het begrijpelijk of intuïtief aannemelijk vindt?
Nog een vraag: Hoe implementeer je wat je gelooft? En wat is acceptabel voor God? Is dat …
- … het dogma <vul in wat van toepassing is> eenmalig voor waar aannemen?
- … er elke dag een keer aan denken?
- … er elke maand een keer aan denken?
- … je mening erover kunnen geven of je geloof kunnen uitspreken als iemand er naar vraagt?
Ik bied in dit artikel alleen vragen; geen antwoorden. Het is niet mijn bedoeling om ‘het criterium’ scherp te slijpen, maar om zo’n licht op dit hele thema te laten schijnen dat de problematiek zichtbaar wordt. Wat ik met alle vragen wil laten zien, is dat het erg moeilijk is om vast te stellen of je voldoet aan het criterium. Dit geeft een enorme spanning in het leven van veel mensen. Wat mij betreft doet dit de vraag rijzen of geloven dat God een criterium stelt waaraan je moet voldoen om geaccepteerd te worden, gezonde theologie is…
Herken je de vragen en opmerkingen in dit bericht? Heb je vragen en/of aanvullingen? -> Je kunt hieronder het commentaar-formulier invullen. Je bent van harte welkom om deel te nemen aan de dialoog.
Vriendelijke groet, Pieter.
* Dit wordt door sommigen ‘behouden worden’ genoemd; en dat in tegenstelling tot ‘verloren gaan’.
Nog geen reacties