Meta-theologie

v1.28b

Als ik mij bewust wordt van dat een bepaald theologisch of levensbeschouwelijk idee mij dwars zit, dan heb ik te maken met twee aspecten van mijn psyche: enerzijds merk ik dat het idee in mijn psyche voet aan de grond heeft gekregen, wat misschien weinig rationeel is, terwijl ik tegelijkertijd anderzijds merk dat het idee een negatief effect op me heeft en niet overeenkomt met mijn zielsverlangen en ik dus cognitief het idee herken als zijnde ongezond. Als ik me hier eenmaal van bewust ben, dan gebruik ik mijn verstand en wilskracht om het betreffende idee aan te merken als ‘ongezond’ en beslis ik dat ik dat ik ga proberen om mijzelf te ‘herprogrammeren’ en het betreffende ongezonde idee in mijn psyche los te weken en uit te mergelen. Ik heb daarvoor een aantal praktische manieren:

  • Uitschrijven welke emoties en gevoelens ik krijg door het ongezonde idee. Dit helpt om te concluderen in welke mate een idee ongezond is. Als ik ontdek dat ik erg veel last heb van het idee, omdat ik zie dat ik veel negatieve gevoelens opgeschreven heb, dan helpt dat inzicht me om te beslissen dat ik wil afrekenen met het idee.
     
  • Uitschrijven wat, filosofisch gezien, de rationele basis is van het ongezonde idee. Dit helpt om om evt. onredelijkheid te ontdekken.

  • Nagaan wat de bron is van het ongezonde idee, ofwel: nagaan waardoor het idee in mijn psyche voet aan de grond heeft gekregen. Dit is heel belangrijk omdat het me helpt om voortaan situaties, waarin het idee in mijn psyche dieper kan wortelen en verder kan groeien, te vermijden. (1)
     
  • Opschrijven wat mijn ziel verlangt dat waar is, als tegenhanger van het ongezonde idee. Dit is belangrijk omdat ik daardoor het ongezonde idee kan vervangen door iets gezonds. Het is in mijn ervaring makkelijker om mijn aandacht af te leiden van een ongezond idee door mijn aandacht te richten op een gezond idee in plaats ervan, dan om alleen maar mijn best te doen om niet aan het ongezonde idee te denken. Als ik duidelijk heb welk vervangend gezond idee ik wil aannemen, kan ik gebruik maken van een aantal praktische manieren om dat idee te laten wortelen; zie daarvoor het stukje ‘Gezonde ideeën laten wortelen’.


(1) Dit zou je kunnen beschouwen als een stukje Cognitieve Gedrags Therapie.

(geen corrresponderend blog-bericht beschikbaar)