Introductie

Bij mijn denken over ‘vertrouwen op god’ moest ik (natuurlijk) denken aan het verhaal over Abraham dat in de bijbel staat in het boek Genesis. In mijn christelijke opvoeding werd dit verhaal gewaardeerd als een voorbeeld van hoe je kunt/moet vertrouwen op god.

Samenvatting van verhaal over Abraham

Het verhaal begint er mee dat god tegen Abraham zegt: ‘verlaat je stad, verlaat je land, en ga naar het land dat ik je aanwijs’. Het lijkt mij erg moeilijk om dat te doen. Abraham doet dat en maakt onderweg van alles mee. Hij vestigt zich in een vreemd land, wordt rijk aan vee en zijn stam wordt indrukwekkend. Abraham verlangt naar nageslacht maar zijn vrouw is onvruchtbaar. Als Abraham 75jr oud is maakt god hem middels een bijzonder ritueel duidelijk dat hij veel nageslacht zal krijgen. In de jaren daarna blijft hij kinderloos. Hij verwekt een kind bij een slavin. Dat veroorzaakt problemen. Als Abraham ongeveer 100jr oud is komt god naar hem toe in de personages van een paar engelen en vertelt Abraham dat zijn 100jr-oude vrouw zwanger zal worden en dat ze een ‘eigen’ kind zullen krijgen. Dat gebeurt. Als Abraham’s kind – Izak – nog jong is, zegt god op een bepaald moment tegen Abraham: ‘ga op reis naar die-en-die berg om je kind te offeren’.¹ Abraham en Izak doen dat samen gewillig. Vlak voordat Abraham zijn zoon daadwerkelijk slacht grijpt god in en voorkomt dat Izak doodgaat. God concludeert: ‘ik heb gezien dat Abraham mij zo vertrouwt dat hij mij zelfs zijn eigen zoon niet onthoudt’. Hierna groeit Izak verder op en gaat het bijbelverhaal over in het levensverhaal van Izak.

Implicaties van verhaal over Abraham en God

Ik heb geleerd dat verhalen uit de bijbel voorbeeldig zijn voor hoe een goed leven met god in z’n werk gaat. Uit dit verhaal haal ik de volgende implicaties voor mijn en jouw leven:

• leven met god houdt in dat god je grote concrete opdrachten geeft
• leven met god houdt in dat je doet wat god zegt dat je moet doen
• god kan je opdrachten geven waardoor je je leven kwijtraakt, zonder vorm van overleg, noch enige vorm van uitleg
• leven met god houdt in dat je niet in verbinding met de rest van de mensheid leeft
• god communiceert op bijzondere manieren zoals dromen en visioenen en engelenbezoek
• vertrouwen op god houdt in dat je lang geduld hebt met vervulling van je verlangen
• vertrouwen op god houdt in dat je wacht tot vervulling van je leven gebeurt zonder eigen inspanning
• eigen initiatief om vervulling van je verlangen te krijgen is onverstandig
• god kan je vragen om hetgeen dat je het meest dierbaar is op te geven
• god kan drastisch ingrijpen in je handelen
• god probeert je uit (w.b. ‘vertrouwen’ en gehoorzaamheid) door je te vragen dingen te doen die je verschrikkelijk vindt

Ik ben met dit lijstje niet compleet; ik heb implicaties genoemd die ik moeilijk vind; ik zou ook allerlei positieve implicaties kunnen noemen (bijv. van de sub-verhalen over Abraham’s rijkdom en het vinden van een vrouw voor Izak) maar daar gaat het me hier niet om.

Vragen

1. Zou je een leven zoals Abraham’s leven willen leiden?
2. Als je een kind zou hebben en god zou je duidelijk maken om dat te offeren, welk gevoel zou je dat geven?
3. Geeft het verhaal over Abraham je vertrouwen in de rol die god in je leven speelt?

Mijn waardering van het verhaal over Abraham en god

Ik heb het zelf altijd een ongemakkelijk verhaal gevonden. Ik heb de indruk dat god Abraham het vooral moeilijk maakt, om hem uit te proberen, om te testen of Abraham God wel genoeg vertrouwt. Ik vraag me af: waarom zou god willen uitproberen of Abraham (of ik, of jij) hem vertrouwt? Als God wil uitproberen of Abraham hem vertrouwt, dan concludeer ik daaruit dat god Abraham niet vertrouwde, want god had het bewijs nodig dat Abraham hem vertrouwde. God vertrouwde er blijkbaar niet op dat Abraham hem vertrouwde. Dat lijkt me geen gezonde relatie. Houdt vertrouwen hebben in elkaar niet juist in dat je er zonder uit te hoeven proberen van uit gaat dat de ander het goede met je voor heeft en dat de relatie goed is? En in het geval dat er vertrouwen ontbreekt, zijn er dan geen betere manieren dan elkaar bizarre opdrachten geven en elkaar uitproberen?

Ik vind dit een afschuwelijk verhaal. Ik merk dat ik daarmee in de christelijke wereld een bijzondere mening heb. Ik vraag me af hoe het komt dat dit verhaal in de chr. wereld zo positief aangeschreven staat, omdat ik verwacht dat de meeste mensen dit een naar verhaal zouden vinden. Hoe komt het dat dit verhaal op mijzelf zo’n andere indruk maakt dan op mijn chr. broeders en zusters? Dat vraag ik me echt af. Ik heb een aantal hypothesen om dit te verklaren:

• mensen zijn opgevoed met de waardering dat dit een goed verhaal is en behouden die mening
• mensen voelen zich wel (onbewust) ongemakkelijk bij dit verhaal maar staan zichzelf niet toe dat gevoel ‘op te laten komen’ en dat te uiten
• mensen geven meer aandacht aan aspecten die ze mooi vinden (zoals bijv. ‘leiding door god in het leven van Abraham’) dan aan de minder fijne aspecten

Heb je andere ideeën? Reageer a.u.b. op dit bericht als je mijn inzicht kunt verrijken.

Wat mij opvalt is dat mensen die dit verhaal mooi vinden, zelf in een totaal andere levenssituatie zitten. De mensen die ik ken die veel vertrouwen in god hebben en zeggen dat ze Abraham’s verhaal mooi en inspirerend vinden die hebben hun leven goed op de rails. Ze hebben een mooi huis, een fijne partner en geen onvervulde verlangens. Ik ben benieuwd of ze hetzelfde vertrouwen op god zouden hebben als hun leven minder ideaal zou verlopen.

Een alternatieve theologie

Hierbij stel ik voor de implicaties die ik hierboven noemde een aantal alternatieve ideeën voor. Lijken je dat méér of mínder fijne ideeën?

• leven met god houdt in dat god je grote concrete opdrachten geeft
  leven met god houdt in dat je je door-god-gegeven verstand en wijsheid gebruikt om je leven in te richten
• leven met god houdt in dat je doet wat god zegt dat je moet doen
  leven met god houdt in dat je samen met god leeft (niet voor god) en dus samen met god je leven inricht
• god kan je opdrachten geven waardoor je je leven kwijtraakt, zonder vorm van overleg, noch enige vorm van uitleg
  god respecteert je leven en gunt je een leven wat voor jou goed voelt
• leven met god houdt in dat je niet in verbinding met de rest van de mensheid leeft
  leven met god houdt in dat je met mensen samen leeft en je verbonden voelt met de mensheid
• god communiceert op bijzondere manieren zoals dromen en visioenen en engelenbezoek
  god communiceert normaliter middels je dromen, verlangens, hoop, intuïties
• vertrouwen op god houdt in dat je lang geduld hebt met vervulling van je verlangen
  vertrouwen op god houdt in dat je er van uit gaat dat god je binnen afzienbare tijd vervulling van je verlangen geeft
• vertrouwen op god houdt in dat je wacht tot vervulling van je leven gebeurt zonder eigen inspanning
  vertrouwen op god houdt in dat je doet wat in je vermogen ligt om je verlangen te laten vervullen
• eigen initiatief om vervulling van je verlangen te krijgen is onverstandig
  eigen initiatief om vervulling van je verlangen te krijgen is verstandig gebruik van de rijkdom in de schepping
• god kan je vragen om hetgeen dat je het meest dierbaar is op te geven
  god zal je nooit vragen om hetgeen dat jet het meest dierbaar is op te geven
• god kan drastisch ingrijpen in je handelen
  god verhoudt zich normaliter niet tot ons middels rare discontinuïteiten
• god probeert je uit (w.b. ‘vertrouwen’ en gehoorzaamheid) door je te vragen dingen te doen die je verschrikkelijk vindt
  God vertrouwt je. God kent je. Je hoeft jezelf niet te bewijzen aan god.

Voor mijzelf zijn de hierboven voorgestelde (‘alternatieve’) theologische ideeën gezond: ik ga er van leven en ik wordt er blij van en het sterkt mijn vertrouwen naar god. Wat vind jij?

---

¹ W-T-F !!?